عباس معروفی خالق آثار ادبی بسیاری از جمله رمان «سمفونی مردگان» است. آثار معروفی جزء پرفروش‌ترین آثار ادبی ایران هستند.

نگاهی بر شرح حال عباس معروفی

عباس معروفی یکی از مشاهیر ایرانی است که آثار ادبی بسیاری همچون رمان، نمایش‌نامه و شعر از او به یادگار مانده است. بیشتر آثار او به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند. او در دهۀ شصت و همزمان با انتشار رمان معروف «سمفونی مردگان» به شهرت رسید.

در این مقاله نگاهی به شرح حال این نویسنده و شاعر ایرانی خواهیم داشت.

آغاز زندگی عباس معروفی

عباس معروفی در تهران متولد شده اما خانوادۀ او اهل سنگسر استان سمنان بودند. او در رمان معروف خود به نام «سال بلوا» به شرح مشکلات و بلواهایی می‌پردازد که در سنگسر رخ می‌دهد. این شهر را امروزه به نام مهدیشهر می‌شناسند.

معروفی برخلاف نظر و دیدگاه خانواده به دنبال نویسندگی رفت و این کار را با رونویسی داستان‌های آنتوان چخوف آغاز کرد. محمد محمدعلی، نویسندۀ معروف ایرانی و مدرس داستان‌نویسی، نخستین آموزگار نویسندگی معروفی بود. او از طریق ایشان توانست با محمدعلی سپانلو و هوشنگ گلشیری ارتباط برقرار کند و فعالیت ادبی خود را آغاز کند. او در حدود 11 سال نیز در دبیرستان، معلم ادبیات بوده است.

فعالیت‌های ادبی معروفی

عباس معروفی علاوه بر اینکه یک رمان‌نویس موفق بود، در حوزۀ نمایش‌نامه‌نویسی، شعر، نشر و روزنامه‌نگاری نیز فعالیت می‌کرد.

مجموعه داستان «روبروی آفتاب»، نخستین مجموعه داستان معروفی است که در سال 1359 منتشر شده است. او داستان‌های زیادی در مطبوعات به چاپ رساند اما جایگاه او با انتشار رمان «سمفونی مردگان» تثبیت شد و معروفی را به شهرت رساند.

او در سال 1366 توانست در مقام مدیر اجراهای صحنه‌ای و مدیر ارکستر سمفونیک تهران، بالغ بر 500 کنسرت موسیقی از هنرمندان مختلف را به مرحلۀ اجرا دربیاورد. او در همین سال اقدام به انتشار مجلۀ موسیقی آهنگ نمود.

معروفی در پاییز 1369 نیز مجلۀ ادبی گردون را راه‌اندازی نمود و به کار مطبوعات ادبی پرداخت. یکی از اقدامات مجلۀ گردون، ایجاد جایزۀ «قلم زرین گردون» بود که در پرورش نویسندگان جوان نقش مهمی داشت. او پس ار خروج از ایران نیز در آلمان به فعالیت ادبی پرداخت. عباس معروفی بنیان‌گذار سه جایزۀ ادبی به نام «قلم زرین گردون» و «قلم زرین زمانه» و «جایزۀ ادبی تیرگان» بوده است.

آثار عباس معروفی

عباس معروفی چندین رمان به نام‌های سمفونی مردگان، سال بلوا، پیکر فرهاد، فریدون سه پسر داشت، ذوب‌شده، تماما مخصوص و نام تمام مردگان یحیاست منتشر کرده است.

سمفونی مردگان

سمفونی مردگان جایزۀ سال 2001 بنیاد انتشارات ادبی فلسفی سورکامپ را به خود اختصاص داده است. در این کتاب، دردسرهایی که یک شاعر جوان روشنفکر در سال‌های 1310 تا 1330 از سمت خانوادۀ سنتی خود متحمل شده است، بیان می‌شود.

پیکر فرهاد

رمان «پیکر فرهاد» در واقع ادای دین معروفی به صادق هدایت است. در این رمان، روایتی متفاوت از شخصیت زن اثیری در رمان بوف کور هدایت به تصویر کشیده می‌شود.

رمان ذوب‌شده

رمان «ذوب‌شده» به ماجرای یک نویسنده می‌پردازد که در یک محیط دشوار، نوشتن را آغاز می‌کند و سرانجام خود نیز در قصه‌ای که می‌نویسد گم می‌شود.

نام تمام مردگان یحیاست

رمان «نام تمام مردگان یحیاست» یک رمان چند صدایی است که به دیدار یک انسان با یکی از فرشتگان می‌پردازد.

فریدون سه پسر داشت

معروفی این اثر را به صورت رایگان و اینترنتی منتشر کرد و نسخۀ کاغذی آن در آلمان منتشر شده و به زبان آلمانی نیز ترجمه شده است. داستان این رمان به سرگذشت واقعی یکی از مبارزان سیاسی قبل از انقلاب می‌پردازد.

سال بلوا

در این داستان هنرمندانه به موضوعاتی مانند عشق ممنوعه و محدودیت‌های تحمیل شده بر زنان پرداخته می‌شود و شرح حال زندگی دختر سرهنگی در سنگسر سمنان شرح داده می‌شود که در گرداب عشق یک کوزه‌گر می‌افتد.

تماما مخصوص

این رمان در 52 فصل نگارش شده و به موضوع سفر و مهاجرت می‌پردازد. معروفی در این کتاب به مشکلات مهاجرت تبعیدی و تنهایی غربت می‌پردازد و به نظر می‌رسد که این کتاب، تلفیقی از سه رمان «سال بلوا»، «سمفونی مردگان» و «فریدون سه پسر داشت» باشد.

مجموعه داستان

مجموعه داستان‌های مختلفی با نام‌های «چرخ گردون»، «شاهزاده برهنه»، «آخرین نسل برتر»، «روبروی آفتاب» و .... از معروفی به چاپ رسیده است.

نمایشنامه و شعر

نمایشنامه‌های «و خدا گاو را آفرید»، سه نمایشنامۀ «آونگ خاطره‌های ما»، «ورگ»، «تا کجا با منی» از جمله نمایش‌نامه‌های عباس معروفی هستند.

دو مجموعه شعر با عنوان‌های «چهل ساله‌تر از پیامبر» و «نامه‌های عاشقانه و منظومه‌های عین‌القضات و عشق» نیز از وی برجای مانده‌اند.

درگذشت عباس معروفی

معروفی در سال 1401 در سن 65 سالگی در اثر ابتلا به سرطان در کشور آلمان درگذشت.