زندگی‌ نامه زکریای رازی

زکریای رازی فیلسوف و شیمی‌دان مشهور ایرانی است. رازی جزء معدود دانشمندانی است که به او لقب همه‌چیزدان داده‌اند. زندگی‌نامه رازی پر از اکتشافات شگفت‌انگیز است.

زندگی‌نامۀ زکریای رازی

ابوبکر محمد بن زکریای رازی، پزشک و فیلسوف و شیمی‌دان ایرانی در سدۀ سوم هجری است. به او لقب همه‌ چیزدان داده‌اند به این معنا که زکریای رازی در همۀ علوم عصر خود دانا و صاحب نظر بوده است. او آثار زیادی در زمینه‌های مختلف مانند پزشکی، شیمی، فلسفه، کیهان‌شناسی، منطق و ریاضیات دارد و کاشف الکل، نفت سفید و اسید سولفوریک است. او را به خاطر کشف الکل و سایر دستاوردهایش در علم شیمی، پدر شیمی می‌خوانند.

در تقویم ایران روز 5 شهریور ماه را روز بزرگداشت وی و روز داروسازی اعلام کرده‌اند. مجسمۀ زکریای رازی به همراه سه دانشمند ایرانی دیگر در یک چهار طاقی با تزئینات هخامنشی در محوطۀ دفتر سازمان ملل در شهر وین اتریش قرار دارد.

در این تصویر مجسمۀ زکریای رازی را در حالی که تنگی در دست دارد در چهارطاقی دانشمندان ایرانی مشاهده می‌کنید

دستاوردهای زکریای رازی

زکریای رازی در ری به دنیا آمده و در همین شهر دار فانی را وداع گفته است. او در اواخر عمر چشمان خود را از دست داد و نابینا شد. ابوریحان بیرونی معتقد است که رازی در اثر کار مداوم با مواد شیمیایی بینایی خود را از دست داد. رازی در زمان حیات خود به دلیل تفکراتش در زمینۀ مذهب و دین مخالفان بسیاری داشت.

او کتاب‌های زیادی در زمینۀ الهیات، کیمیاگری، ستاره‌شناسی و ... دارد که از جملۀ آنها می‌توان به الحاوی، المرشد، الابدال الاولیه، الطب الملوکی، منصوری و ... اشاره کرد.

رازی جزء معدود پزشکانی است که برخی از عقیده‌های او در روش‌های درمان امروزی هنوز هم استفاده می‌شود. ابوعلی سینا می‌گوید که برای تالیف کتاب معروفش به نام قانون از کتاب الحاوی رازی استفادۀ بسیاری نموده است.

او اولین کسی بوده که توانسته آبله را از سرخک تفکیک کند و معتقد است که پزشک باید در ابتدا تلاش کند تا بیماری را با غذا درمان کند و اسراف در دارو را مضر می‌داند.

برخی از تاریخ‌نگاران اعتقاد دارند که رازی علاوه بر پزشک، جراح نیز بوده است. او موفق شد که از نارنج، اسید سیتریک تهیه کند و با سوزاندن زرنیخ نیز به مرگ موش یا اکسید آرسنیک دست پیدا کرد.

او علاوه بر علم پزشکی و داروسازی، فیلسوف مشهوری بود و از تفکرات رایج در عصر خود پیروی نمی‌کرد. یکی از دلایل مخالفت‌های دانشمندان هم‌عصر او نیز همین موضوع بوده است. برخی معتقدند که رازی برجسته‌ترین چهرۀ ایرانی در بحث خردگرایی و تجربه‌گرایی است. خردگرایی به معنای تکیه بر اصول عقلی و منطقی در اندیشه و گفتار و کردار است و تجربه‌گرایی نقطۀ مقابل خردگرایی است. بر اساس دیدگاه تجربه‌گرایی، همۀ معرفت‌های بشری برآمده از تجربه است. در فلسفۀ رازی تمایلاتی از سقراط، افلاطون و افکار مانوی دیده می‌شود.

رازی علم پزشکی را در دانشگاه بغداد آموخته و چندین سال ریاست بیمارستان بزرگ این شهر را بر عهده داشته است. او سپس به ری بازگشته و در آنجا به تدریس علم پزشکی پرداخته است.

تاریخ‌نگاران اعتقاد دارند که ابوالعباس ایرانشهری، استاد و معلم زکریای رازی بوده است. ابوالعباس ایرانشهری فیلسوف، ریاضی‌دان، طبیعی‌دان و ستاره‌شناس ایرانی قرن نهم میلادی در نیشابور بوده است.

رازی شاگردان زیادی در پزشکی تربیت کرده است. او شاگردان معروفی مانند یحیی بن عدی، محمد بن یونس، ابوالحسن طبری و ابن قارن رازی را پرورش داده است. رازی در کتاب الاسرار از محمد بن یونس نام برده و ادعا کرده که این کتاب را برای او نوشته است.

دربارۀ محل دقیق دفن او اختلاف نظر وجود دارد. عده‌ای اعتقاد دارند که محوطۀ تاریخی برج طغرل آرامگاه وی است. برخی نیز محل دفن او را در امامزاده شعیب شهرری می‌دانند.